Valkuilen bij tekstbesprekingen

‘Het is te moeilijk voor ze’, verzuchtte een leerkracht met wie ik onlangs in haar groep 5 een tekstbespreking deed. Ik merkte ook dat het te moeilijk was. Maar waar lag dat aan? Als ik merk dat kinderen iets niet kunnen of begrijpen, denk ik altijd dat het niet aan hen ligt, maar aan mij. Ik heb te snel aangenomen dat ze iets snapten, te weinig voorgedaan wat ik wilde dat zij deden, teveel tegelijk van ze gevraagd, of ik ben iets cruciaals vergeten in de voorbereiding, de instructie of de interactie met de kinderen. Bij tekstbesprekingen (ik bedoel hier besprekingen van door leerlingen geschreven teksten) is de kans op een van die dingen heel groot. Zeker als je er net mee begint. Daardoor moet je je echter niet laten ontmoedigen.

Lees verder “Valkuilen bij tekstbesprekingen”

De kern(doelen) van het taalonderwijs

In een vorige post schreef ik over het verschil tussen iets doen en iets leren, en hoe belangrijk het is om die twee in je onderwijs goed uit elkaar te houden. Van iets doen leert een kind altijd wel iets, maar wat precies? In het schrijfonderwijs is het essentieel om te weten waar je als leerkracht op uit bent met je schrijvende kinderen. Hoe zorg je dat ze leren wat van belang is voor de ontwikkeling van hun schrijfvaardigheid? En wanneer is het goed genoeg? De kerndoelen voor schrijven, die aangeven wat kinderen op elke school moeten leren, zouden hierover opheldering moeten geven.

Lees verder “De kern(doelen) van het taalonderwijs”

Hoezo schrijven in de Kinderboekenweek?

       

Hoezo zou je in de Kinderboekenweek gaan schrijven, het gaat toch om lezen? mopperde een student van mij ooit, toen ik met allerlei leuke ideetjes kwam om te schrijven bij het Kinderboekenweekthema. Ik was het eigenlijk wel met haar eens, maar er was nu eenmaal de gewoonte op veel scholen om van alles uit de kast te trekken bij het thema, en schrijven hoorde daar vaak ook bij, naast spelletjes, liedjes, knutselen en verkleden. Als je dan toch ging schrijven, dan maar liever op een leerzame manier, dacht ik, zie bijvoorbeeld hier en hier. Maar inmiddels denk ik daar anders over. Schrijven en lezen hebben op een bijzondere manier met elkaar te maken, en er is alle reden om het met elkaar te verbinden. Ook in de Kinderboekenweek. Lees verder “Hoezo schrijven in de Kinderboekenweek?”

Vakantiewerkwoorden

Kanoën

Welkom terug in de school allemaal! Opnieuw starten overal nieuwe groepen kinderen na een eindeloos lange zomervakantie. Vertellen over de vakantie, vaste prik in veel groepen. En erover schrijven natuurlijk. Je kunt er een leuke en leerzame activiteit van maken. Ik geef elk jaar nieuwe ideeën voor schrijven over de vakantie, je vindt zes blogs met verschillende invalshoeken via de zijbalk van mijn blog de categorie Schrijven over vakanties. Dit is de zevende. Lees verder “Vakantiewerkwoorden”

Het monster wil zo graag een mens worden

Afbeelding uit een uitgave van de Frankenstein-roman uit 1831

Dokter Frankenstein, de hoofdpersoon uit de roman van Mary Shelley uit 1818, maakte van aan elkaar genaaide en geëlektrificeerde lichaamsdelen van echte mensen een namaakmens, vanuit zijn verlangen om te begrijpen wat een mens eigenlijk is, en daarmee de wetenschap en de mensheid verder te helpen. Het resultaat was een monster, dat wel leefde, maar niet echt op een mens leek. Een ramp gebeurde: het monster ontsnapte. Overal waar het echte mensen ontmoette, richtte het – ongewild – schade aan. Het probeerde tevergeefs mensen te imiteren, om zo zelf ook een mens te worden. Frankenstein probeerde een vrouw voor hem te bouwen, om hem menselijker te maken, maar zag daar weer van af uit angst dat die vrouw ook niet echt zou lukken. Kortom, het liep totaal fout met de menselijkheid van het monster, dat alleen achterbleef en zelfmoord pleegde.

Lees verder “Het monster wil zo graag een mens worden”

Iets doen of iets leren

Als scholen hun schrijfonderwijs aanpakken betekent dat meestal dat de leerkrachten zelf schrijfopdrachten gaan bedenken. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Wanneer is een schrijfopdracht geschikt voor je groep? Vaak zie ik leerkrachten twijfelen tussen ‘iets dat kinderen leuk vinden’ en ‘iets dat aansluit bij de doelen van de schrijflessen uit de taalmethode’. Liefst een combinatie van die twee natuurlijk, ervan uitgaande dat over de schrijflessen in de methode wel goed zal zijn nagedacht door de auteurs, en dat het dus slim is om de daar gehanteerde doelen over te nemen.

Lees verder “Iets doen of iets leren”

Schrijven met krijt en met je pen over stoepplantjes

Even nog een aanvulling op mijn vorige blog over ‘lezen en schrijven over natuur’. Ik kreeg een reactie van een natuurdocent dat je ook naar buiten kan gaan om eerst de natuur te ervaren, voordat je erover gaat lezen en schrijven. Ik dacht: ja, dat is altijd beter: iets echt ervaren met je eigen zintuigen. Misschien geldt dat zeker in deze tijd, waarin veel kinderen nauwelijks meer buiten of ‘in de natuur’ komen. Er alleen over lezen is dan armoedig. Ik weet ook zeker dat goed om je heen kijken leidt tot beter verwoorden en dus beter schrijven. Lees verder “Schrijven met krijt en met je pen over stoepplantjes”

Lezen en schrijven over de natuur in de Kinderboekenweek

Het Kinderboekenweekthema van dit jaar is zoals wel vaker zeer breed: alles dat met Natuur te maken heeft. De thematitels gaan over dieren, planten, bomen, bossen, tuinen, klimaatverandering, weersverschijnselen. Allemaal ook goede onderwerpen om over te schrijven, als je een goede invalshoek en een passend schrijfdoel kiest. Lees verder “Lezen en schrijven over de natuur in de Kinderboekenweek”

De schattigheidsfactor

Vaak is de eerste vraag die ik van leerkrachten krijg over schrijfonderwijs: hoe moet ik teksten van kinderen beoordelen? Veel leerkrachten gaan gebukt onder deze vraag. Ze moeten teksten nakijken, feedback in de marges zetten, soms zelfs rapportcijfers voor schrijven geven, maar ze twijfelen over de juistheid van hun oordeel. Het laatste dat ze willen is kinderen ontmoedigen door een beoordeling. Ik vind dit een intrigerend probleem, dat ik herken – ik heb zelf ook altijd geworsteld met mijn reacties op kinderteksten. Lees verder “De schattigheidsfactor”

Multimodale vakantieverhalen

    

Zoals elk jaar schrijf ik tegen het einde van de zomervakantie op mijn blog over manieren om met kinderen over de vakantieperiode te schrijven, zodanig dat het niet saai is en ze er ook nog iets van kunnen leren. Dat ging eerder al over het inzetten van je eigen kleine vakantie-ervaringen, schrijfopdrachten in verschillende genres, het maken van lijstjes, manieren om over het weer te schrijven en schrijven over verveling tijdens de vakantie. En wat dan nu weer?

Omdat ik de laatste tijd veel nadenk over hoe schrijven in het digitale tijdperk verandert, vroeg ik me af of je eens zou kunnen beginnen bij een ander communicatiemiddel dan geschreven woorden. Lees verder “Multimodale vakantieverhalen”